หลุมดำ (Black hole) : แม้แต่แสงก็หนีไม่ได้

การค้นพบหลุมดำเป็นเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ดาราศาสตร์ หลุมดำเป็นวัตถุอวกาศที่มีแรงโน้มถ่วงมหาศาลจนแม้แต่แสงก็ไม่สามารถหนีออกจากได้ หลุมดำเกิดจากการสลายตัวของดาวฤกษ์ที่หมดอายุขัยแล้ว โดยแกนกลางของดาวฤกษ์จะยุบตัวลงจนเหลือเพียงวัตถุขนาดเล็กที่มีความหนาแน่นสูงมาก

การค้นพบหลุมดำครั้งแรกเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1974 โดยนักดาราศาสตร์ชาวอเมริกันชื่อ โรเบิร์ต เอช. โอเพนไฮเมอร์ (Robert H. Oppenheimer) และเพื่อนร่วมงาน โดยพวกเขาได้คำนวณว่าดาวฤกษ์ที่มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 20 เท่า เมื่อหมดอายุขัยแล้ว จะยุบตัวลงกลายเป็นหลุมดำ

การค้นพบหลุมดำอย่างเป็นรูปธรรมเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1994 โดยนักดาราศาสตร์ชาวอเมริกันชื่อ สแตนลีย์ ริเพล (Stanley Ryle) และเพื่อนร่วมงาน โดยพวกเขาได้สังเกตเห็นการบิดเบือนของแสงจากกาแล็กซีไกลโพ้น เมื่อแสงผ่านบริเวณที่มีหลุมดำมวลยวดยิ่งอยู่

นับตั้งแต่นั้นมา นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบหลุมดำอีกเป็นจำนวนมาก โดยหลุมดำที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่ค้นพบในปัจจุบันมีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 30,000 ล้านเท่ามีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 30,000 ล้านเท่า

การค้นพบหลุมดำช่วยให้นักดาราศาสตร์เข้าใจจักรวาลของเราได้ดียิ่งขึ้น หลุมดำเป็นวัตถุอวกาศที่มีความสำคัญต่อการก่อตัวและวิวัฒนาการของจักรวาล หลุมดำมวลยวดยิ่งอาจเป็นแหล่งกำเนิดของรังสีเอกซ์ และอาจส่งผลต่อการก่อตัวของกาแล็กซี