กาแล็กซีวิทยุ (Radio Galaxy) เป็นกาแล็กซีที่ปล่อยคลื่นวิทยุออกมาเป็นจำนวนมาก กาแล็กซีวิทยุส่วนใหญ่เป็นกาแล็กซีทรงรีที่มีหลุมดำมวลยิ่งยวดอยู่ตรงกลางใจกาแล็กซี โดยหลุมดำมวลยิ่งยวดจะปล่อยพลังงานออกมาในรูปแบบของคลื่นวิทยุ ทำให้เรามองเห็นกาแล็กซีเหล่านี้ได้ แม้ว่าจะอยู่ไกลออกไปมากก็ตาม
กาแล็กซีวิทยุสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
- กาแล็กซีวิทยุแบบพวยกา (Double-lobed Radio Galaxy) เป็นกาแล็กซีวิทยุที่มีลำคลื่นวิทยุพุ่งออกมาจากใจกลางกาแล็กซีทั้งสองด้าน ลำคลื่นวิทยุเหล่านี้เกิดจากการที่หลุมดำมวลยิ่งยวดปล่อยพลังงานออกมาในรูปแบบของอนุภาคอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า เช่น อิเล็กตรอน และโพสอิตรอน อนุภาคเหล่านี้จะเคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็กของกาแล็กซีด้วยความเร็วสูงจนเกิดเป็นลำคลื่นวิทยุ
- กาแล็กซีวิทยุแบบพุ่งเดียว (Single-lobed Radio Galaxy) เป็นกาแล็กซีวิทยุที่มีลำคลื่นวิทยุพุ่งออกมาจากใจกลางกาแล็กซีเพียงด้านเดียว ลำคลื่นวิทยุเหล่านี้เกิดจากการที่หลุมดำมวลยิ่งยวดปล่อยพลังงานออกมาในรูปแบบของอนุภาคอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า และมวลสารที่อยู่ใกล้เคียงจะถูกแรงโน้มถ่วงของหลุมดำดึงเข้ามายังใจกลางกาแล็กซี มวลสารเหล่านี้จะชนกันจนเกิดเป็นความร้อนสูง และปล่อยคลื่นวิทยุออกมา
กาแล็กซีวิทยุเป็นวัตถุที่มีความสำคัญในการศึกษาดาราศาสตร์ เพราะสามารถบอกให้เราทราบถึงกระบวนการต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในกาแล็กซี เช่น กระบวนการก่อกำเนิดหลุมดำมวลยิ่งยวด กระบวนการการชนกันของกาแล็กซี และกระบวนการวิวัฒนาการของกาแล็กซี
ตัวอย่างของกาแล็กซีวิทยุที่มีชื่อเสียง ได้แก่
- กาแล็กซี NGC 5128 (Centaurus A) อยู่ในกลุ่มดาวคนครึ่งสัตว์ ห่างจากโลกประมาณ 13 ล้านปีแสง เป็นกาแล็กซีวิทยุแบบพวยกา
- กาแล็กซี Cygnus A อยู่ในกลุ่มดาวหงส์ ห่างจากโลกประมาณ 240 ล้านปีแสง เป็นกาแล็กซีวิทยุแบบพวยกา
- กาแล็กซี Fornax A อยู่ในกลุ่มดาวเตาหลอม ห่างจากโลกประมาณ 60 ล้านปีแสง เป็นกาแล็กซีวิทยุแบบพุ่งเดียว
ขอบคุณรูปภาพ : wikipedia
